Cukrzyca ciążowa – przykładowy jadłospis do pobrania

Dziś kolejna cześć wpisu na temat cukrzycy ciążowej. Tutaj skupiam się na praktyce, czyli podpowiadam co jeść, aby „trzymać cukier w ryzach”.
Jeśli jeszcze nie czytałaś o cukrzycy ciążowej – to odsyłam Cię do tego wpisu. Znajdziesz tam garść przydatnych informacji o chorobie i ogólne zalecenia żywieniowe.

Cukrzyca ciążowa – jak powinna wyglądać dieta?

Pamiętaj o tym, że kaloryczność diety powinna być dopasowana indywidualnie do danej osoby. Kaloryczność posiłków będzie zależna od: masy ciała przed ciążą, wzrostu, poziomu aktywności fizycznej i wieku. Praktycznym wskaźnikiem tego, czy spożywasz właściwą ilość kalorii, jest przyrost masy ciała. Najczęściej wykorzystywanym wskaźnikiem wagowo-wzrostowym do oceny masy ciała jest BMI (Body Mass Index).
Jak możesz obliczyć ten wskaźnik?

BMI = masa ciała sprzed ciąży [kg]/ (wzrost w m) ²

W zależności od wskaźnika BMI przyrost masy ciała w pojedynczej ciąży powinien mieścić się w przedziale:
niedowaga tj. BMI mniejsze niż 18,5 kg/m² – przyrost 12,5-18 kg
prawidłowa masa ciała tj. BMI od 18,5 -25 kg/m² – przyrost 11,5-16 kg
nadwaga tj. BMI 25-29,9 kg/m² – przyrost 7-11,5 kg
otyłość tj. BMI powyżej 30 kg/m² – przyrost 5-9 kg
Orientacyjny przyrost masy ciała w ciąży bliźniaczej powinien wynosić między 16-20 kg. 

Przyrost masy ciała powinien być kontrolowany. Według Światowej Organizacji Zdrowia urodzeniowa masa ciała pomiędzy 3,1-3,6 kg (średnio 3,3 kg) jest związana z optymalnym rozwojem płodu. Z prawidłową masą ciała noworodka jest powiązany przyrost masy ciała matki w czasie ciąży wynoszący między 10-14 kg.
Nadmierny przyrost ciała podczas ciąży zwiększa ryzyko otyłości zarówno u matki, jak i u dziecka, a w konsekwencji również chorób powiązanych z otyłością. Przyczynia się także do wystąpienia bólów kręgosłupa, żylaków, hemoroidów, obrzęków nóg.
Zbyt niski przyrost masy ciała jest związany z niską masą urodzeniową noworodków, która zwiększa umieralność i chorobowość okołoporodową. Może to być przyczyną problemów rozwojowych w wieku dziecięcym, a także wystąpienia nadciśnienia tętniczego, cukrzycy, chorób układu krążenia w późniejszym wieku.

Jak zmienia się dobowe zapotrzebowanie kaloryczne w zależności od zaawansowania ciąży?
W I trymestrze zapotrzebowanie na energię nie zmienia się w stosunku do tego sprzed ciąży, zmienia się natomiast zapotrzebowanie na poszczególne składniki pokarmowe (wzrasta). W II trymestrze zapotrzebowanie na energię wzrasta o 36o kcal dziennie, a w III trymestrze wzrasta o 475 kcal w stosunku do zapotrzebowania przed ciążą.  Średnie dobowe zapotrzebowanie kaloryczne będzie w przedziale od 25 kcal na 1 kg m.c. – dla kobiet z BMI powyżej 29 kg/m², 30 kcal na 1 kg m.c dla kobiet o prawidłowej masie ciała, u kobiet z BMI poniżej 19,8 kg/m² podaż energii powinna wynosić 35-40 kcal na 1 kg m.c.
Przygotowany przeze mnie  plan żywieniowy – pobierz – zakłada podaż energii średnio na poziomie 2000 kcal na dzień.

Kobieta z cukrzycą ciążową musi prowadzić samokontrolę stężenia glukozy we krwi, tak aby dążyć do uzyskania docelowych wartości glikemii równych: na czczo – 70-90 mg/dl, maksymalna glikemia w 1 h po rozpoczęciu posiłku – do 140 mg/dl, między godziną 2.00 a 4.00 – 70-90 mg/dl.
Pamiętaj o tym, że każdy organizm będzie reagował indywidualnie na dany produkt czy potrawę – oprócz diety (która ma zasadnicze, ogromne znaczenie) zależne jest to także od Twojej aktywności fizycznej, ilości snu, poziomu stresu. Dlatego też tak ważna jest samokontrola, która ma Ci pozwolić „wyłapywać” takie momenty w ciągu dnia, kiedy stężenie glukozy jest zbyt duże. Przeanalizuj dokładnie wtedy skład posiłku, który spożyłaś i wprowadzaj zmiany w przyszłości. Obserwuj i ucz się, zapamiętuj to co Ci służy i to co się w Twoim przypadku nie sprawdza. Jednorazowy podniesiony poziom glukozy we krwi nie jest groźny, natomiast niebezpieczne jest stałe utrzymywanie stężeń glukozy na wyższym niż zalecany poziomie, bądź też w ogóle nie mierzenie cukrów i nie przestrzeganie diety.

Cukrzyca ciążowa to stan przejściowy – u 90 % kobiet mija ona wraz z rozwiązaniem. Jednak pojawienie się cukrzycy w ciąży jest sygnałem dla Ciebie –  jesteś w grupie ryzyka zachorowania w przyszłości na cukrzycę typu 2. Niech to będzie dla Ciebie motywacją, aby prowadzony w ciąży styl życia, był kontynuowany także później. Pamiętaj, że masz wpływ na to!

Pobierz plan żywieniowy

Zdrowo pozdrawiam!
Magda

Bibliografia:
Poradnik żywienia kobiet w ciąży, Instytut Matki i Dziecka
Grzymisławski M. red.nauk.: Dietetyka kliniczna, PZWL, Warszawa 2019