Gorzka czekolada na słodkie zdrowie

Czekolada jest jednym z najbardziej lubianych przysmaków nie tylko wśród dzieci. Czekoladę kochają wszyscy. I choć jest bardzo kaloryczna, polecam ją każdemu bez wyjątku, nawet osobom na dietach odchudzających.

Ziarno kakaowca jest głównym składnikiem czekolady i to jego ilość determinuje smak wyrobu. Im więcej masy kakaowej i automatycznie mniej sacharozy, tym smak jest bardziej wyrazisty i wytrawny. Mianem czekolady określa ,,dyrektywa czekoladowa” i Polskie Normy w produkcie, w którym ogólna zawartość suchej masy kakaowej jest nie mniejsza niż 35% (w tym nie mniej niż 18% masła kakaowego). Masło kakaowe jest najdroższym surowcem potrzebnym do wyprodukowania czekolady, dlatego producenci mogą zastępować tłuszcz kakaowy innym olejem roślinnym (do 5% suchej masy beztłuszczowej) z zaznaczeniem tej informacji na opakowaniu. Takiej czekolady jednak nie polecam. Najlepszym wyborem będzie tabliczka, która w składzie ma miazgę kakaową, cukier i tłuszcz kakaowy. Zdrowe łasuchowanie dotyczy tylko i wyłącznie czekolady ciemnej, najlepiej z zawartością masy kakaowej od 70% wzwyż.

Dobre składniki gorzkiej czekolady

Oprócz tłuszczu i cukru, które są wypadkową wysokiej energetyczności czekolady (od około 530 do nawet 580 kcal w 100 g) czekolada ma w sobie cenne substancje wspomagające zdrowie. Walory zdrowotne gorzkiej czekolady są potwierdzone licznymi badaniami naukowymi.

1.  Czekolada w profilaktyce i terapii zespołu metabolicznego

W leczeniu składowych zespołu metabolicznego najważniejsza jest dieta, polegająca na odpowiednim doborze produktów zawierających związki bioaktywne. Gorzka czekolada wyróżnia się wysoką zawartością polifenoli, które wspomagają postępowanie lecznicze zespołu metabolicznego.

2. Czekolada w prewencji chorób sercowo – naczyniowych

Działanie gorzkiej czekolady polega na zmniejszeniu agregacji płytek krwi, co oznacza zapobieganie zakrzepom. Regularne jedzenie czekolady wykazuje zmniejszeniem ryzyka chorób sercowo – naczyniowych.

Dowiedziono, że codzienne spożycie około 25 g gorzkiej czekolady może mieć terapeutyczny wpływ na obniżanie ciśnienia tętniczego oraz zahamowanie agregacji płytek krwi. Dzieje się tak dzięki flawonoidom zawartym w kakao, które obniżają potencjał błon komórkowych, w wyniku czego rośnie siła skurczu mięśnia sercowego.

3. Czekolada w ochronie przed insulinoopornością i cukrzycą typu 2

Flawonoidy zawarte w gorzkiej czekoladzie wykazują pozytywny wpływ na zmniejszenie insulinooporności i mogą odgrywać istotną rolę w prewencji i leczeniu cukrzycy typu 2. Potencjał antyoksydacyjny gorzkiej czekolady wspomaga pracę trzustki oraz uwrażliwia tkanki na insulinę.

Czekolada jest źródłem:

• Minerałów: Żelaza, magnezu
• Antyoksydantów: Istotną zaletą jest ich stabilność, która występowała nawet po stu latach przechowywania ziaren kakaowca. W 100 g wyciągu z kakao znajduje się około 1400 mg flawanoli i procyjanidyn. Dla porównania w 100 g jabłka zawartość tych substancji wynosi około 106 mg. Różnica jest dość znacząca.
• Substancji pobudzających: teobrominy i kofeiny
• Polifenoli: Flawan-3olu, który wykazuje działanie hipotensyjne, antyoksydacyjne, przeciwmiażdżycowe i przeciwzakrzepowe.

Czekolada również dla cukrzyków

Gorzka czekolada pomimo zawartości cukru ma niski indeks glikemiczny, co oznacza, że nie powoduje drastycznego wzrostu glukozy we krwi.

Ciemna czekolada rozjaśni umysł

Czekolada nie tylko ma zbawienny wpływ na układ fizyczny człowieka, ale również substancje psychoaktywne zawarte w tej czarnej tabliczce pozytywnie wpływają na psychikę. A to wszystko dzięki kofeinie występującej w ziarnach kakao. Pomimo że w całej tabliczce jest 4-krotnie mniej kofeiny niż w filiżance kawy, to jednak może ona działać pobudzająco na układ nerwowy. Z kolei fenyloetyloamina jest neuroprzekaźnikiem o działaniu przeciwdepresyjnym, wywołującym uczucie szczęścia, a nawet euforii. Niewielka ilość tych i innych substancji psychoaktywnych (w śladowych ilościach w czekoladzie występuje nawet morfina i kokaina) może korzystnie wpływać na samopoczucie i dodawać energii. Jednak substancje te, potencjalnie niebezpieczne, bardziej odpowiadają za uwydatnienie walorów sensorycznych, niż stanowią źródło uzależniania.

Jako deser idealny do kawy

Smak espresso z pewnością umili kostka gorzkiej czekolady. Jednak dla wielbicieli cappuccino filiżanka kawy z mlekiem sojowym niesłodzonym (dla zwolenników słodkiego napoju można dodać erytrytolu) dodatkowo posypana cynamonem, da nam bombę antyoksydantów, które wymiatają wolne rodniki.

Dodatkowo synergizm polifenoli zawartych w kawie, mleku sojowym, cynamonie i gorzkiej czekoladzie są rewelacyjnym zestawem dla osób z problemami gospodarki węglowodanowej czy dolegliwościami ze strony układu sercowo-naczyniowego.

Potencjał antyoksydacyjny gorzkiej czekolady już po około godziny od spożycia wykazuje działanie zmiatające rodniki tlenowe i utrzymuje się do około 4 godzin.  Silne działanie antyoksydacyjne po 2 godzinach od spożycia gorzkiej czekolady powoduje hamowanie procesu utleniania cholesterolu frakcji LDL.

Czekolada w duecie z odchudzaniem

Proces odchudzania jest swego rodzaju cierpieniem dla psychiki. Decydując się na dietę redukcyjną, wyrzucamy z jadłospisu słodycze i wszelkiego rodzaju przekąski, co powoduje poczucie straty i ograniczenia. Dla dobra psychiki uważam, że małe przyjemności powinny być dozwolone jako element łagodzący trudności trzymania się zasad przyjętego planu żywieniowego. Gorzka czekolada swoją słodyczą usatysfakcjonuje kubki smakowe, a zawarty w niej tłuszcz doda uczucia sytości. Taki deser pomoże pozostać w równowadze i utrzymać dietę.

Poza tym zjedzenie czegoś ,,niedozwolonego” zwykle zaczyna się wyrzutami sumienia i w efekcie sięgamy po kolejne słodycze, ciastka, przekąski, czy inne zakazane produkty. Raz złamana dieta i myślenie ,,wszystko albo nic” kończy się porzuceniem reżimu dietetycznego a czasem kompulsywnym nadrabianiem zaległości. Ciemna czekolada uznana za produkt prozdrowotny jest szczególnie łaskawa dla psychiki. Taki deser daje poczucie zdrowszego wyboru, a więc troski o siebie i nie powoduje następstw w postaci dręczących myśli.

P O D S U M O W A N I E

Wielokierunkowe pozytywne działanie gorzkiej czekolady wykazano i potwierdzono w wielu badaniach naukowych. Składniki zawarte w czekoladzie dobroczynnie oddziałują na ludzki organizm, a regularne małe ilości gorzkiej czekolady wywierają korzystny wpływ w prewencji i leczeniu chorób cywilizacyjnych.

Im ciemniejsza czekolada, tym większa zawartość polifenoli a co za tym idzie, skuteczniejsze działanie antyoksydacyjne. Co ciekawe, gorzka czekolada zawiera więcej przeciwutleniaczy wykazujących silniejszą aktywność niż niektóre antyoksydanty zawarte w warzywach i owocach.

Ważne jest, aby przy wyborze konkretnego produktu kierować się składem opisanym na opakowaniu i wybierać te tabliczki, które na pierwszym miejscu mają miazgę kakaową. Najlepsze są te o zawartości kakao powyżej 70%. Dobrze jest również spośród dostępnych czekolad kupić tą, która nie ma emulgatora E476. Takie produkty polecam.

I oczywiście w umiarkowanych ilościach. Nie zachęcam do zjedzenia całej tabliczki za jednym posiedzeniem, ale codziennie spożycie dwóch kostek jest jak najbardziej wskazane.

Wartość zdrowotna czekolady zależy od ilości dobroczynnej miazgi kakaowej, dlatego nie bójmy się sięgać po wyroby z dużą zawartością kakao. Można zacząć od słodszych tabliczek i stopniowo przestawiać się na te ciemniejsze. Lub jeść na przemian, jednego dnia np. 70%, a następnego 90%. Dla prawdziwych smakoszy na rynku są dostępne tabliczki z zawartością 99% miazgi kakaowej. Gorzka czekolada na deser to pokarm doskonały! 🙂

Monika

Literatura:

J. Olechnowicz, J. Suliburska, Możliwości zastosowania gorzkiej czekolady i zawartych w niej flawonoidów w profilaktyce i terapii zespołu metabolicznego, ,,Forum Zaburzeń Metabolicznych” 2015, tom 6, nr 2, 49-55.

M. Węglarz, A. Kubica, W. Sinkiewicz, Znaczenie czekolady w prewencji chorób sercowo-naczyniowych, ,,Folia Cardiologica Excerpta” 2011;6, 2: 127-134.

J. Kowalska, E. Małoszewska, Ocena towaroznawcza czekolad wysokokakaowych, ,,Nauka Przyroda Technologie” 2009, tom 3, nr 4.